Galicia ten tres aeroportos, xa é un debate histórico se Galicia precisa tres pequenos aeroportos nas tres cidades máis importantes ou se sería mellor ter un só e máis grande. Sobretodo vendo como o aeroporto internacional do Porto, no Norte de Portugal, converteuse xa no aeroporto dos galegos pola súa proximidade e maior oferta de voos e conexións internacionais.

En calquera caso, o máis lóxico hoxe sería aproveitar as tres infraestruturas existentes e especializalas, xa que os aeroportos de Vigo e A Coruña están vinculados aos seus dous centros industriais e de negocios e Santiago está máis relacionado co turismo. Tamén é esencial conectar de forma eficaz os aeroportos entre eles e as principais cidades por tren. Por exemplo, a infraestrutura do antigo aeroporto de Santiago (xunto ao novo chamado "Rosalía de Castro"), podería usarse como estación de conexión co "TAV" (tren de alta velocidade).

O tren de alta velocidade, actualmente en construción, foi deseñado para conectar os portos da Coruña e Vigo con Madrid (e coas cidades que fican de camiño, como Santiago). E aínda que o TAV reduce considerablemente as distancias entre as principais cidades, non para en moitas partes do país e tamén é caro para os desprazamentos diarios. Polo momento, o tren tampouco está conectado cos aeroportos.

O que precisa Galicia é un sistema de trens de proximidade que equilibre o seu territorio, similar ao doutros países. Que conecte as cidades con todas as vilas cabeceiras de comarca e principalmente que conecten o interior co Eixo Atlántico. É fundamental estruturar o territorio internamente por ferrocarril e logo unilo ao exterior e non só a Madrid, senón tamén ao norte de Portugal e Asturias.

Non obstante, en Galicia priorizouse o uso do transporte privado por estrada sobre o transporte público por ferrocarril. Investiuse en boas autoestradas no interior do país e co exterior, iso si, desafortunadamente sempre primando a conexión do Eixo Atlántico con Madrid antes que a lóxica conexión entre todas as áreas urbanas e cabeceiras comarcais galegas. De feito, as 7 principais cidades aínda non están conectadas entre todas por autovía e ás veces son autopistas de peaxe, mentres que as dúas autovías que chegan desde Madrid son gratuítas.

Ademais, a desvantaxe é a dependencia do veículo privado, o que ás veces significa que hai máis viaxes en coche que en tren, xa que este último é máis caro e con peores horarios e conexións. Algo que tamén precisa Galicia é a introdución dun tranvía moderno nas zonas urbanas, que aínda non existe na actualidade.

A industrialización de Galicia, así como a mellora de infraestruturas e comunicacións, internas e externas, chegou tarde. Ata a revolución industrial, Galicia estaba moi poboada e, como rexión agrícola, era rica, pero baseada nunha economía de autoconsumo.

Exportábanse algúns produtos como o viño do Ribeiro ou o liño, pero o mercado estivo sempre condicionado polas políticas proteccionistas españolas e internacionais, polo que moitos xornaleiros acudían a traballar a Castela na época da sega, a Andalucía durante a recolleita da aceituna ou a Portugal tamén durante a vendima no norte ou a sega no sur. Mentres que a maioría da poboación sabía realizar oficios no campo ou na pesca, a escasa burguesía que creaba industrias era principalmente foránea. Por exemplo, as primeiras conserveiras foron creadas por emprendedores cataláns.

O déficit industrial de Galicia promoveu o gran éxodo rural entre 1830 e 1930 a cidades do resto da Península Ibérica (Madrid, Barcelona, ​​Bilbao e Lisboa), pero especialmente a América Latina (Bos Aires, Montevideo, México, São Paulo , Caracas, etc...). Galicia sempre foi terra de emigrantes, igual que outros países e rexións europeas como Irlanda, Norte de Portugal e Norte de Italia. Pero non terra de inmigrantes, con algunhas excepcións recentes como a poboación de Cabo Verde asentada en zonas da Mariña de Lugo como man de obra na pesca.

O seu carácter predominantemente rural e non industrial fixo que en Galicia nunca existise unha sociedade verdadeiramente obreira e reivindicativa. E no rural aínda predominan as pequenas propiedades (minifundios). As familias rurais tiñan un gran número de fillos que, ao herdar, debían  dividir as leiras en anacos máis pequenos. A única forma de non as dividir era que o fillo maior quedara con todos os bens a cambio de coidar dos familiares mais vellos da casa. 

Polo tanto, era normal que moitos mozos optasen por emigrar, e a maioría dos emigrantes atopaban mellores traballos no sector servizos en cidades fóra de Galicia.  Calcúlase que entre 1857 e 1960 establecéronse só na Arxentina uns 600.000 galegos, e en 2015 estaban empadroados 168.263 principalmente na cidade de Bos Aires, coñecida como a quinta provincia galega, por ter dereito a voto nas eleccións de Galicia que adoita ser importante.

Os galegos abriron asociacións e centros culturais en todas as cidades latinoamericanas de destino, os chamados Centros Galegos, onde se reuniron para difundir e reivindicar as tradicións de Galicia e dar ideas políticas para o seu progreso e desenvolvemento económico. Moitos chegaron a abrir importantes empresas e institucións nos países de destino como o Banco Galicia en Arxentina ou o Galicia Esporte Clube, un equipo de fútbol de Salvador de Bahía en Brasil. O camiño de Galicia deu o salto do mundo europeo ao mundo americano.

Este éxodo migratorio acentuouse durante os anos 40 do século XX, despois da guerra civil española e prolongouse ata os anos 50-60 cara a países europeos como Suíza, Alemaña, Francia ou Bélxica. A partir dos anos 80 e 90 comeza o retorno de capitais desde a diáspora. Moitos galegos volveron á súa terra e abriron negocios principalmente na hostalería. É habitual ver aínda hoxe bares e restaurantes con nomes como "Bar Paris" ou "Reustaurante Zurich", fundados por galegos que emigraron e gañaron cartos nesas cidades. E tamén nas cidades e vilas galegas construíronse desde principios do século XX as chamadas “casas de indianos”, casas señoriais construídas por aqueles galegos que fixeron grandes fortunas nas Américas.

É por iso que o pobo galego hoxe non ten medo á emigración, porque os seus devanceiros xa o fixeron, algúns regresaron e outros quedaron nos lugares de destino, traballando como man de obra barata, pero tamén comezando a crear empresas naqueles países. Actualmente, aínda hai emigrantes galegos en todos os recunchos do mundo, mentres que a poboación de Galicia diminúe cada ano.

A emigración e o avellantamento da poboación fan que a sociedade galega siga sendo en gran medida tradicional nos seus costumes, son familiares, conservadores, conformistas e individualistas. 

Porén, seguen tendo relevancia tanto as colectividades sociais rurais como urbanas. Debido aos pequenos asentamentos de poboación, en cada lugar sempre houbo unha unión veciñal que aínda hoxe segue viva nas asociacións culturais ou na xestión dos montes comunais.

E aínda que non é unha sociedade tan esixente como a doutras rexións e países máis industrializados con maior movemento obreiro, houbo grandes manifestacións na súa historia recente como os movementos agrarios de 1907, para pedir máis autogoberno co Estatuto de Autonomía en 1977 ou contra a mala xestión ambiental (catástrofe do Prestige en 2002 e incendios forestais en 2017).

Também é tradicionalmente unha sociedade matriarcal, onde as mulleres sempre tiveron un papel fundamental dentro e fóra do fogar, sendo unha forza de traballo moi importante nas zonas rurais e dende o comezo da industria téxtil.

Hoxe en día temos en Galicia dous importantes centros industriais, ao norte está o téxtil da multinacional galega máis importante: o Grupo Inditex. E ao sur do país está a industria do automóbil, o grupo francés PSA Citroen. Moitas empresas relacionadas xorden de ambos sectores e xeran moitos postos de traballo. Pero estes non son os únicos sectores, outros como a construción (aluminio, madeira, minería...) ou a alimentación (viños, conservas, carne...) producen importantes exportacións ao exterior.

É importante diversificar o sector industrial, para non depender só das grandes empresas que poidan pechar en tempos de crise. Neste sentido, o sector do automóbil ten unha grande importancia, xa que proporciona moitos empregos directos e indirectos. E ademais da súa adopción de vehículos eléctricos e híbridos, en liña coa política ambiental europea, que aposta por reducir a produción de vehículos contaminantes.

Un gran potencial de Galicia é a agroindustria. Ademais dos excelentes produtos pesqueiros das súas rías, os seus variados produtos gastronómicos son de gran calidade, como o leite, a carne ou os seus famosos viños (denominacións de orixe). Grazas a isto, cada vez son máis as empresas que fabrican produtos artesanais (cervexas, sidras, aceite, queixos, froitos secos...) relacionados coa agricultura ecolóxica. Este sector é esencial para establecer emprego e poboación nas zonas rurais, ademais de impulsar a súa economía a través de actividades que complementan o turismo, como o turismo gastronómico.


Ría de Vigo
Ría de Vigo, coa Ponte de Rande ao fondo.